Mein Löwezoohn-Saloot

Hier iss en Foto von mein noh dem berühte französische Kochmeister Jacques Pépin–Salat mit Löwezoohn, inspiriert von Lyon, Frankreich awer mit mein eichner Idee.

Mein Löwezoohn-Saloot | Minha salada de dente-de-leão

Jedes Mol sin ich üwerrascht, wie gut der Löwezoohn-Saloot schmeckt!

Das Mol honn ich der Speck doorrich portugääsische Woorst gewächselt, klen geschnitt unn im Airfryer nächstwie knusprig geloss. Ich honn Sardelle in Öl gehol (hier in der USA seahr leicht se finne unn ooch günstig!) …. awer die rote Schlott-Zwiwwelcher, ei die honn ich leider hiedas Mol vergess rentun.

Wie immer viel frischer Knuwloch rdngetun, gut Oliveöl aus Spanje unn Rotweinessig unn en dunkler grober Senf benutzt. Dann statts Croutons (unser Brotbrochsle) honn ich frisch gelwe Bobbacher in Weerfelcher geschnitt unn im Airfrier rengetun unn gebrot…. ei das Kürbische honn ich dann noch direkt aus unsrem Gemüse-Goorte ewe geerndt, genau sowie der Löwezoohn-Blätter.

Oh Mensch nochmole… es hot jo so gut geschmeckt, ei enfach himmlich!!!

————- • • • ————

Toda vez que preparo essa salada (já fiz até com ovo frito), fico impressionado com o seu sabor! Dessa vez troquei o velho toucinho (que hoje em dia virou moda chamar de “bacon” no Brasil) por linguiça portuguesa …. picada e deixada quase crocante na airfryer. Usei anchovas comuns em óleo (tão fáceis e baratas de achar aqui nos EUA!) — mas só que desta vez acabei me esquecendo da cebolinha vermelha tipo chalota.

Aqui está minha salada de dente-de-leão inspirada na do chef de cozinha Jacques Pépin e na tradição de Lyon, região de origem dele na França …… mas é claro com meu próprio toque, neste caso.

Como sempre, coloquei bastante alho fresco, usei meu bom azeite espanhol, vinagre de vinho tinto e mostarda integral escura. No lugar dos croutons (os mesmos Brotbrochsle que se usa na Schmier de óvos), entrou abobrinha amarela fresquinha, que cortei em cubinhos e assei no airfrier…. aliás abobrinha colhida direto na nossa horta, assim como o dente-de-leão que utilizei.

Nossa, mas que delícia … ficou assim de um outro mundo!!!

Das Lehnche kommt bei uns mooje

Wenn unser Prima uns von Silicon Valley verzählt

In viele Familje im Süd von Bräsilje passiert es heitztooch mannichmol so:

Ens von der jüngee Prime geht wech aus der klen Stadt. Sie verlässt das Kolonialgebiet, wo die Familje Handel treibt orrer im Dienstleistungssektoar oorweidt, unn zieht in en Grossstadt. Dort studiert sie unn donoh fängt se en Karriere im Hightech-Bereich.

Wenn se dann in der Ferjezeit retuar Heem kommt, wolle alle jo wisse:

„Wie iss es drüwe im Silicon Valley?“

„Was wächst dort droom uff ihrer Plantoosche? unn dozu fräächt noch jemand en bissche schlau: „… unn was iss grood in der Plantoosch von der Zukunft om wachse?“

Ei, unn ganz natearlich, alle tärre gern wisse: „Was machst du genau in deiner Arbeit alswie Projektmanaschrin bei Apple in Kalifornje?“

Projektmanaschment in der Hochtechnoloschie

Lena tut es auslehn: Projektmanaschment hesst, Oorrweit in en Firma so se organisiere, dass en Time gute Produkte baut – schnell, zuverlässich unn oongepasst on die Wünsche von der Kundschaft.

Im Hightech-Bereich benutzt ma’ davoar moderne Oorweitsmethode. Die Methode sinn net so starr unn schwearfällich wie die alte Pläne von früher, wo ma’ alles om Oonfang festschreibt unn dann johrelang droon schaffe tut. Anstatt des will ma’ flexibel bleiwe unn sich immer wieder oonpasse.

Agile – die Philosophie

Das Wort Agile bedeidt hier net enfach „schnell“, awer es beschreibt wolle ma’ soohn en ganz Oorweits-Philosophie.

Die Rechle sinn:

Mensche oorweite eng zusammer. Ma’ reaschiert schnell, wenn sich etwas verännert. Ma’ teilt die Oorweit in klene Tehle. Ma’ fräächt immer wieder die Kundschaft: „Iss das gut so?“

Scrum – die Methode mit Sprints

Ein seahr bekannte Methode unnich Agile iss Scrum.

Dort tehlt ma‘ die Oorweit in Sprints – koorze Zeitstücker von zwooi bis vier Woche.

Es gebt feste Rolle:

Product Owner – uff Englisch, iss die Person, wo entscheide tut, was gemacht weerd. Scrum Master – ei die Person, wo das Team scheetzt un Probleme resolviere tut. Team – die Grupp von Mensche, wo die Oorweit tatsächlich mache.

Jede Tooch trefft ma’ sich für 15 Minute zu dem „Daily“ unn sääht koorz: Was honn ich gester gemacht, was kriehn ich heit vertich, was blockiert mich?

Om Enn vom Sprint schaut ma’ zusammer: Was honn mear geschafft, unn was könne mear nächstes Mol besser mache?

Annre Agile-Methode

Newich Scrum gebt ‘s noch annre Methode, wo ooch öfterschs benutzt werre:

Kanban: Ma’ oorweitet mit ‘nem grousse Board, nächst so wie en Schulwandtoofel, wo ma’ Koorte verschiebe tut („Noch zu tun – Grood in Oorweit – Fertig!“). So sieht jeder ene in der Grupp gleich, wo es stockt. Extreme Programming (Abkeerzung: XP): Viele technische Rechle, zum Beispiel zu zweit programmiere, immer gleich testiere, seahr oft klene Versione rausbringe. Lean Development: So wenich Verschwennung wie möchlich, nuar das mache, wo weerklich Weart bringt.

Von der Oorweit zum Ennprodukt

Jetzt froche die Onkel unn Tante genauer noh:

„Lena, was hot das mit uns hie zu tun? Mear dohier in der Interior, mear hocke do nächst wie in der Hecke, dear dort uwe bei glänzlich fein San Francisco in Kalifornje?“

Lena lächelt:

„Schaut mol: die Apps, wo dest uff eirem Smartphone tächlich uff macht, wo Updates, wo eier Tablet jede Woch macht, orrer die neie Funktione, wo im Online-Handel unn in der Bank-App nei voarkomme – das alles kommt in Existenz genau mit die Methode, wo ich eich grood beschreibt honn.

Wenn mein Team in Cupertino on en nei Funktion schaft, dann looft das in klene Sprints. Om Enn entsteht zum Beispiel en bessre Kamera im iPhone, en enfachre Oort, Nihrichte se verschicke, orrer en App, wo eire Rechnunge schneller veroorweidt.

Es iss wie bei eich im Klengeschäft orrer im Escritório: ma’ will der Kunde net in zwooi Johre etwas zeiche, awer schon moije en Verbessrung, ens wo dann ooch echt funktioniert. Agile unn Scrum helwe uns dabei, dass das so gut unn richtich klappe tut.“

Fato – was Lena sääht

Die Familje höert gespannt zu.

Unn Lena sääht zum Schluss:

„Also, meine liewe Leit: Agile iss die Idee, wie mear oorweite solle. Scrum, Kanban, XP orrer Lean sinn dann Methode, wie mear das konkret mache. Om Enn geht das alles um: klene Schritte nehme, immer schnell reaschiere, unn dann ooch eng zusammer schaffe.

Unn so kommt es, dass desr hier in eier klen Städtche die neiste Hochtechnoloschie Produkte benutze könnt – Geräte, Programme unn Apps, wo das Lewe leichter mache. En Stück von unser Oorweit dort im Silicon Valley landt so direkt in eirer Hände.“

Die Tante unn Onkel tun nicke.

Manche verstehn das alles wie ausgeleht, annre bedenke ruhich: „Das alles klingt mear zu kompliziert!“

Awer all sinn en bissche stolz, dass aus der Priminhe Lena en Projektmanaschrin im Hightech-Bereich geb iss … Sie iss nemme das freche Mädche, wo doroom im Sumpf geloof iss, die hoche Ranschebääm immer geklättert hatt. Heit iss se jemand, wo mitoorweite tut on der Produkte von der Zukunft.

Quando nossa prima nos conta sobre o Vale do Silício (Silicon Valley, em inglês)

Em certas famílias do sul do Brasil acontecem casos mais ou menos assim:

Uma das primas mais jovens vai embora da cidade pequena. Ela sai da região colonial, do interior onde a família trabalha na lavoura, no comércio ou nos serviços, e vai morar numa grande capital. Lá, ela estuda e depois até começa uma carreira na área de alta tecnologia no exterior.

Quando volta nas férias para visitar, todos querem saber:

“Como é o Vale do Silício?”

“O que é que se planta por lá? e algum sabichão arrisca: e o que vai tá dando logo na plantação do futuro?”

E claro, não falta a pergunta de sempre: “Mas exatamente o que é mesmo que você faz no seu trabalho diário como gerente de projetos lá na Apple?”

Gestão de projetos em alta tecnologia

Lena explica: gestão de projetos significa organizar o trabalho dentro de uma empresa para que um time consiga criar bons produtos – rápido, de forma confiável e adaptado ao que os clientes querem.

Na área de tecnologia, usam-se métodos modernos de trabalho. Eles não são tão rígidos, duros e pesados como os planos antigos, quando se decidia tudo no começo e ficava anos sem mudar nada. Hoje, a ideia é ser flexível e se adaptar sempre que necessário.

Agile – a filosofia

Agile não quer dizer só “rápido”. É toda uma filosofia de como se trabalha.

As regras principais são:

Pessoas trabalham juntas de perto. Mudanças são aceitas rapidamente. O trabalho é dividido em partes pequenas. O cliente é consultado sempre: “Está bom assim?”

Scrum – o método com Sprints

Um método muito conhecido dentro do Agile é o Scrum.

Ali o trabalho é dividido em Sprints – períodos curtos de duas a quatro semanas.

Existem papéis definidos:

Product Owner – decide o que será feito. Scrum Master – ajuda o time a resolver problemas. Time – faz o trabalho de verdade.

Todo dia há uma reunião rápida de 15 minutos. No fim de cada Sprint, o grupo olha o que foi entregue e pensa no que pode melhorar.

Outros métodos Agile

Além do Scrum, existem outros que também são muito usados:

Kanban: usar um quadro com cartões que mostram o que falta fazer, o que está em andamento e o que já está pronto. Extreme Programming (abreviação: XP): práticas técnicas fortes, como programar em dupla, testar sempre e lançar novas versões com frequência. Lean Development: evitar desperdício e trabalhar só no que gera valor real.

Do trabalho ao produto final

Os tios e as tias perguntam mais:

“Lena, mas o que isso tem a ver com a gente aqui? Nós aqui por um lado bem no fundão, no interior, vocês lá na região da moderna e rica cidade de San Francisco, na Califórnia?”

Lena sorri:

“Olhem só: os aplicativos que vocês abrem todo dia no celular, as atualizações que chegam no tablet, ou as funções novas que aparecem no banco online … bem, tudo isso é feito com esses métodos.

Quando meu time em Cupertino trabalha numa função nova, fazemos isso em Sprints curtos. No final, pode sair uma câmera melhor no iPhone, uma forma mais fácil de mandar mensagens ou uma ferramenta que ajuda a pagar contas mais rápido.

É como no comércio ou nos serviços de vocês: o cliente não quer esperar dois anos por uma peça que precisa. Ele quer ver um novo modelo de algum aparelho ou ferramenta já amanhã. Comparando, o Agile e o Scrum ajudam a tornar coisas assim possíveis.”

Conclusão – o que Lena diz

A família escuta com atenção.

E Lena finaliza:

“Então, pessoal: Agile é a ideia de como devemos trabalhar. Scrum, Kanban, XP ou Lean são os métodos para colocar isso em prática. No fim, é sobre dar passos pequenos, reagir rápido e trabalhar em conjunto.

É por isso que, aqui mesmo na cidade pequena, vocês conseguem usar os produtos mais modernos … aparelhos, programas e aplicativos que facilitam a vida. Um pedacinho do nosso trabalho no Silicon Valley chega direto às suas mãos.”

Os tios e as tias fazem que sim com a cabeça.

Alguns entendem logo, outros acham meio complicado.

Mas todos ficam orgulhosos da priminha Lena, travessa que ela era. Quando menina, vivia correndo pelos banhados, trepando nas mais altas laranjeiras. Não, hoje, quem diria, ela é uma gerente de projetos que ajuda a criar os produtos do futuro.

Weltmeistertitel für en Sankt-Wendelinne

Inwohnrin von Sank Wendel gewinnt Kechel-Weltmeistertitel in Deitschland

Laura de Souza, Inwohnrin von Carrard-Berrich in Sankt Wendel, Bundesland Rio Grande do Sul, Bräsilje, hot die Weltmeisterschaft im Mixed-Team gewonn unn woor bei den „Bowling-Weltmeisterschaften“ drüwe in Deitschland Vize-Meistrin im Doppel.

Sie hot für der Turnverein Nei Hamburrich gespielt unn die Kechel-Grupp von Sankt Wendel unn woard von der bräsiljoonische Kechel-Nationool-Mannschaft für mitmache geruf. Alswie enziche Frooh im gemischte Grupp hot Laura 491 Punkte für sich rengepackt unn hot damit ihre Gechnerinne hinner sich geloss. Im Doppel hot sie mit ene Silwer-Medailhe retuar noh Bräsiljeland gekeahrt.

Schon zeit ihrem earster Lewensjoahr begleidt Laura ihre Eltre zu Kechel-Meisterschafte unn hot ihre Kechel-Karriere mit ellef Joahr bei der Juchend-Meisterschafte von Rio Grande do Sul oongefang. Für das Mitmache on der internationoole Wettbewerbe hot das Laura, wie es gesetzlich voargeschrieb iss, Unnersteetzung von der Stadt Sankt Wendel krieht, um ihre Fluchkoste se bezoohle.

Quell: Fato Novo

Sankt Wendel Kechlerin Laura de Souza
Weltmeistertitel in Deitschland

Moradora de São Vendelino é campeã mundial de bolão na Alemanha

Moradora do Morro Carrard, em São Vendelino, Laura de Souza ficou campeã mundial na equipe mista e vice-campeã de dupla, em Campeonato Mundial de Bolão realizado na Alemanha.

Atuando na Sociedade Ginástica de Novo Hamburgo e jogadora também do grupo de bolão São Vendelino, ela foi convocada pela Seleção Brasileira de Bolão. Única mulher a participar da equipe mista, Laura fez 491 pontos, desbancando os adversários. Já na categoria de duplas, ela volta para o Brasil com medalha de prata.

Laura acompanha os pais em campeonatos de bolão desde um ano de idade, e aos 11 já começou sua trajetória no campeonato gaúcho juvenil. Para participar da competição internacional, Laura contou com o apoio da Prefeitura de São Vendelino para pagamento da passagem aérea, conforme previsto em lei.

Fonte: Fato Novo

Alles blau!!!

Meine liewe Leit, üwer hiedas Bild:

Das iss jo wie mear zwooi, ich unn mein Mann, grood die Tooche noch retuar von Mexiko ‘komm sinn.

Ei wie ma’ ‘s do sieht, dort unne leht jo die Stadt Seattle, der Washington See, unn ganz doder hinne sieht die Beerriche … wolle ma’ soohn, wie ich ‘s dann Momentan doorrich meinem Fluchschiffs Looderoohm fotografiert honn.

Alles sinn Schatte von Blau, wo dann zusammer komme unn das Bild echt schön mache, oh üwerschön, gell?!

[HD: Das Foto wurde durch den bei uns sogenannten „Ladenrahmen“ – also den Fensterrahmen – des Flugzeugs aufgenommen.]

[PT/BR: Voltando da terra dos Maia no México, fotografei o azul de Seattle logo antes de pousar nosso avião.]

Blick aus dem Fluchschiffloode uff Seattle mit Wasser, Insel unn Beerriche im Hinnergrund

Aus POA ins Ausland fliehe

N⁠o⁠c⁠h ⁠z⁠e⁠h⁠n ⁠J⁠o⁠h⁠r⁠e⁠l⁠a⁠n⁠g ⁠h⁠o⁠t ⁠d⁠i⁠e ⁠
⁠b⁠r⁠ä⁠s⁠i⁠l⁠j⁠o⁠o⁠n⁠i⁠s⁠c⁠h⁠e ⁠L⁠u⁠f⁠t⁠s⁠c⁠h⁠i⁠f⁠f⁠-⁠G⁠e⁠s⁠e⁠l⁠l⁠s⁠c⁠h⁠a⁠f⁠t ⁠
⁠G⁠O⁠L ⁠h⁠i⁠e⁠d⁠i⁠e ⁠W⁠o⁠c⁠h ⁠w⁠i⁠d⁠d⁠e⁠r ⁠e⁠n ⁠d⁠i⁠r⁠e⁠k⁠t ⁠
⁠V⁠e⁠r⁠b⁠i⁠n⁠n⁠u⁠n⁠g ⁠z⁠w⁠i⁠s⁠c⁠h⁠i⁠c⁠h ⁠P⁠o⁠r⁠t⁠o ⁠A⁠l⁠e⁠g⁠r⁠e ⁠
⁠u⁠n⁠n ⁠B⁠u⁠e⁠n⁠o⁠s ⁠A⁠i⁠r⁠e⁠s ⁠o⁠o⁠g⁠e⁠f⁠a⁠n⁠g⁠. ⁠D⁠i⁠e ⁠F⁠l⁠u⁠c⁠h⁠-⁠
⁠R⁠o⁠t⁠a ⁠i⁠s ⁠s⁠c⁠h⁠o⁠n ⁠z⁠e⁠i⁠t ⁠M⁠ä⁠r⁠z ⁠m⁠i⁠t ⁠d⁠e⁠r ⁠
⁠a⁠r⁠s⁠c⁠h⁠e⁠n⁠t⁠i⁠n⁠i⁠s⁠c⁠h⁠e ⁠L⁠u⁠f⁠t⁠s⁠c⁠h⁠i⁠f⁠f⁠g⁠e⁠s⁠e⁠l⁠l⁠s⁠c⁠h⁠a⁠f⁠t ⁠
⁠m⁠ö⁠c⁠h⁠l⁠i⁠c⁠h⁠, ⁠a⁠w⁠e⁠r ⁠j⁠e⁠t⁠z ⁠w⁠e⁠e⁠r⁠d ⁠e⁠s ⁠o⁠o⁠c⁠h ⁠v⁠o⁠n ⁠
⁠d⁠e⁠r ⁠b⁠r⁠ä⁠s⁠i⁠l⁠j⁠o⁠o⁠n⁠i⁠s⁠c⁠h⁠e ⁠G⁠O⁠L ⁠e⁠r⁠m⁠ö⁠c⁠h⁠l⁠i⁠c⁠h⁠t⁠, ⁠
⁠e⁠i ⁠d⁠a⁠s ⁠h⁠e⁠s⁠s⁠t ⁠d⁠a⁠n⁠n ⁠d⁠r⁠e⁠i ⁠M⁠o⁠l ⁠j⁠e⁠d⁠e ⁠W⁠o⁠c⁠h⁠.⁠

⁠U⁠n⁠n ⁠n⁠o⁠c⁠h⁠w⁠a⁠s⁠: ⁠D⁠e⁠r ⁠r⁠i⁠o⁠g⁠r⁠a⁠n⁠d⁠e⁠n⁠s⁠e⁠r ⁠H⁠a⁠u⁠p⁠t⁠-⁠
⁠F⁠l⁠u⁠g⁠h⁠a⁠f⁠e ⁠S⁠a⁠l⁠g⁠a⁠d⁠o ⁠F⁠i⁠l⁠h⁠o ⁠(⁠e⁠s ⁠g⁠e⁠b⁠t ⁠n⁠o⁠c⁠h ⁠
⁠f⁠ü⁠n⁠n⁠e⁠f ⁠k⁠l⁠e⁠n⁠r⁠e⁠, ⁠r⁠e⁠s⁠c⁠h⁠i⁠o⁠n⁠o⁠o⁠l⁠e ⁠F⁠l⁠u⁠c⁠h⁠h⁠a⁠f⁠e ⁠
⁠i⁠m ⁠B⁠u⁠n⁠d⁠e⁠s⁠s⁠t⁠o⁠o⁠t ⁠R⁠S⁠, ⁠e⁠i ⁠w⁠i⁠e ⁠d⁠e⁠r ⁠S⁠e⁠p⁠é ⁠
⁠T⁠i⁠a⁠r⁠a⁠s⁠c⁠h⁠u ⁠i⁠n ⁠S⁠a⁠n⁠t⁠o ⁠Â⁠n⁠g⁠e⁠l⁠o⁠, ⁠z⁠u⁠m ⁠B⁠e⁠i⁠s⁠p⁠i⁠e⁠l⁠) ⁠
⁠h⁠o⁠t ⁠n⁠o⁠c⁠h ⁠m⁠e⁠h⁠r⁠e ⁠N⁠e⁠i⁠j⁠i⁠c⁠h⁠k⁠e⁠h⁠t⁠e ⁠r⁠a⁠u⁠s⁠’⁠g⁠e⁠b⁠. ⁠
⁠D⁠i⁠e ⁠V⁠e⁠r⁠b⁠i⁠n⁠n⁠u⁠n⁠g ⁠z⁠w⁠i⁠s⁠c⁠h⁠e ⁠P⁠o⁠r⁠t⁠o ⁠A⁠l⁠e⁠g⁠r⁠e ⁠
⁠u⁠n⁠n ⁠S⁠a⁠n⁠t⁠i⁠a⁠g⁠o⁠, ⁠w⁠o ⁠s⁠c⁠h⁠o⁠n ⁠v⁠o⁠n ⁠L⁠A⁠T⁠A⁠M ⁠
⁠g⁠e⁠f⁠l⁠o⁠h ⁠w⁠e⁠a⁠r⁠d⁠, ⁠s⁠o⁠l⁠l ⁠a⁠b ⁠d⁠e⁠m ⁠2⁠3⁠. ⁠J⁠u⁠l⁠i ⁠o⁠o⁠c⁠h ⁠
⁠v⁠o⁠n ⁠S⁠K⁠Y ⁠A⁠I⁠R⁠L⁠I⁠N⁠E ⁠b⁠e⁠d⁠i⁠e⁠n⁠t ⁠w⁠e⁠r⁠r⁠e⁠, ⁠m⁠i⁠t ⁠
⁠v⁠i⁠e⁠r ⁠F⁠l⁠ü⁠c⁠h ⁠d⁠i⁠e ⁠W⁠o⁠c⁠h⁠. ⁠D⁠i⁠e ⁠F⁠l⁠u⁠g⁠h⁠a⁠f⁠e⁠-⁠L⁠e⁠i⁠t⁠u⁠n⁠g ⁠– ⁠F⁠R⁠A⁠P⁠O⁠R⁠T ⁠B⁠R⁠A⁠S⁠I⁠L ⁠– ⁠h⁠o⁠t ⁠o⁠o⁠c⁠h ⁠b⁠e⁠t⁠o⁠n⁠t⁠, ⁠
⁠d⁠a⁠s⁠s ⁠A⁠Z⁠U⁠L ⁠e⁠n ⁠s⁠a⁠i⁠s⁠o⁠n⁠a⁠l ⁠F⁠l⁠u⁠c⁠h ⁠n⁠o⁠h ⁠B⁠a⁠r⁠i⁠l⁠o⁠c⁠h⁠e ⁠a⁠n⁠n⁠o⁠n⁠c⁠i⁠e⁠r⁠t ⁠h⁠o⁠t⁠: ⁠d⁠e⁠r ⁠f⁠ä⁠n⁠g⁠t ⁠j⁠o ⁠o⁠m ⁠1⁠9⁠. ⁠J⁠u⁠n⁠i ⁠o⁠n ⁠
⁠u⁠n⁠n ⁠g⁠e⁠h⁠t ⁠b⁠i⁠s ⁠z⁠u⁠m ⁠2⁠4⁠. ⁠A⁠u⁠g⁠u⁠s⁠t⁠, ⁠i⁠m⁠m⁠e⁠r ⁠
⁠D⁠o⁠n⁠n⁠e⁠r⁠s⁠t⁠o⁠o⁠c⁠h⁠s⁠.⁠

Üwersetzung: Paul Beppler
Quell: Jornal do Comércio | Jamil Aiquel unn TÂNIA MEINERZ/JC

Unser Deitschsproch bei der FENASOJA?

Dem Pilz Edmund seine Familje, wo das erste Geschäft in der Vila 14 de Julho domols hatt. Heitztooch gehöert es zu dem Munizipium Santa Rosa, Bundesstoot Rio Grande do Sul – Bräsilje.
Bildquell: Memorial Lehenbauer Archiev

Wie die FENASOJA helwe könnt, die regionool deitsche Sproch im RS voran bringe

Organisatione wie die Secretaria de Estado da Cultura do RS (SedacRS) unn das IPHAN (Instituto do Patrimônio Histórico e Artístico Nacional ) oorweite bereits droon, die deitsch Sproch unn Kultuar im Bundesstoot se schütze unn se promoviere. Die FENASOJA könnt jo sicherlich en starrek Parceiro in der Bemühunge sin.

En historischer Zusammehang

Die Reschion um Santa Rosa hot en spezioole Verbinnung zu der deitsche Sproch. Die erste Sojasome, wo hier geplanzt geb sinn, die worre jo von US-amerikoonische Missionare mit deitsche Voarfoohre unn sproch-kulturoolische Woorzle hiehear gebrung. Zu der Zeit domols woor das Riograndenser Hunsrückisch die Hauptsprooch in vieler Gemeinschafte in der Gechend. Die Sproch woor net nuar en Kommunikationsmittel, also ooch en Wech, etliche Wisse unn Kentnisse üwer Landweertschaft unn Gemeinschaftsoorweit weitersegen.

Doch trotz der starrek Verbinnung weerd die deitsch Sproch heitztooch uff der FENASOJA üwerhaupt net sichtbar. Dabei könnt das grousse Event en wichtiche Plattform sin, um die Sproch unn Kultuar wieder ins Bewusstsin se rufe unn sie feire.

Die FENASOJA, en grosse Event in Santa Rosa, iss net nuar wichtich für die Landweertschaft, awer ooch für die Kultuar unn Geschicht von der Reschion im Nordwest von Rio Grande do Sul. Die Reschion hot starke Woorzlle in der deitsche Inwanderung, unn die Sproch, wo viele von der erste Siedler gesproch honn – das Riograndenser Hunsrückisch – iss en bedeitender Tehl von die Geschicht. Leider weard die Verbinnung zwischich der Event unn der deitsche Sproch oft üwersiehn, obwohl sie en wichtiche Rolle im kulturoolle Erbe von der Reschion spielt.

Idee zu der Feerdrung von der Sproch

Die FENASOJA könnt viele Möchlichkeite schaffe, um die deitsch Sproch unn Kultuar se unnersteetze:

1. Zwooisprochiche Programme

Materiale wie Flyer, Schiller orrer Oonkündigunge könnte ooch uff Riograndenser Hunsrückisch üwersetzt werre. Das weard die Verbinnung zu der Geschicht von der Reschion deitlich mache.

2. Kultuar-Stände unn Workshops

Do könnte Bereiche ingerichdt werre, wo sich mit der deitsche Inwannrung unn Sproch beschäftiche tärre. Dazu könnte klene Workshops üwer die Sproch orrer die Geschicht von der Reschion ongebot werre.

3. Zusammeroorweit mit SedacRS unn IPHAN

Gemensam mit der Organisatione könnte die FENASOJA Projekte oonfänge, um die deitsche Sproch alswie kulturool-Erbe sichtboorer mache.

4. Musik und Geschichten

Musik unn Theooter in Riograndenser Hunsrückisch könnte die Besucher begeistre unn zeiche, dass die Sproch lebendich iss. Ooch das Geschichte verzähle in der deitsche Sproch könnt jo en Highlight sin.

5. En spezioole Tooch für die Sproch

Das Event könnt en spezioole Tooch orrer en Apresentation / Veranstalung von der deitsche Sproch unn Kultuar widme. Das wäer en schöne Erkennung sin üwich der historische Bedeitung von der Sprache für so viele Mensche in Südbräsilje.

Waroom das wichtich iss

Wenn die FENASOJA unser reschionoole Varietät von Deitsch noh vorne bringt, zeicht se net nuar Respekt für die Geschicht von der Reschion, es träht also ooch do dabei, die Sproch für die kommende Generações se bewoohre. Sie könnt ooch mehr Besucher oonziehe, die Intresse on der enziche Kultuar unn Geschicht von der Reschion honn.

Das sinn dann nuar en Poor Ideee, üwich dene die FENASOJA sich bedenke könnt, die Bemühunge von SedacRS unn IPHAN zu untersteetze, unser beliebte alte Sproch alswie immaterioolles Kultuar-Erbe se schütze.

En Appell on die Zukunneft

Die FENASOJA iss schon heit en Symbol für Fortschritt unn Zusammer-Oorweht. Mit en stärkre Verbinnung zu der deitsche Sproch könnt sie ooch en Symbol für der Respekt voar der Vergangheit unn die Bewoohrung von der kultuar Diversität werre. Das wäerd net nuar en Hommenoosch on die erste Siedler sin, awer ooch en Schritt in en Zukunneft, wo die kulturool Vielfalt von Rio Grande do Sul echt völlich gefeiert gebt weard.

FENASOJA 2024

Speckmäis in der Bibliothek

Gon Tooch meine liewe Leit!
Hier honn mear en Artikel, ei en Text von dem berühmte bräsiljoonische Autoar Laurentino Gomes geschrieb unn dann von mear ins Riograndenser Hunsrückisch transkriwiert. Naja dann, los geht’s:

Ich woor hiedie Woch bei der Universität von Coimbra (in Portugal) gewen, ener von der ältste von der Welt, mit en Geschicht, wo uff das Joahr 1290 zurückgeht, um uff en Inloodung von Amnesty International unn der Vereinichung von bräsiljoonische Forscher unn Studente en Palestre/Voartrooch üwer Skraverei zu halle.

Es iss en machischer Platz, wo sein ältste Gebäide on Hogwart, die berühmte Schul von Harry Potter, enem erinne macht. Das Gewicht von der akademischer Rituoole, plus die Architektur unn Traditione, das alles weard jo echt impressiv. José Bonifácio de Andrade e Silva, Patriarch von der Unabhängichkeht (Bräsilje seine Independenz), woor Professor für Mineraloschie unn kämpfte in der Funktion geche die napoleonische Truppe, wo zum Zeitpunkt von der Flucht vom portogääsische Hof noh Bräsilje in Portugal domols renzus ins Land om marschiere woor.

Von allem, was ich hiedie Woch in der Stadt Coimbra gesiehn honn, hot mich jedoch nichs mehr beindruckt alswie die Geschicht von der Speckmäis in der wunnerschöne Joanina-Bibliothek (sieh die earst Foto), wo zwische 1716 unn 1728 von Könich Dom João V. uff dem Höhepunkt von Gold und Diamanten Onstorrem gebaut geb woar. Die Bibliothek beherberricht 60.000 Bände von alte Bücher. Das Mahagoniholz von der Regale und Möwel ist bräsiljoonisch. Dren in der Bibliothek lewe zwooi Speckmauskoloniee.

Die Mäis mit Flittcher sinn die Verteidicher von der Bibliothek. Sie sinn schon zeit Joahrhunnerte dort. Die schloffe der ganze Tooch. Dann nachts fliehe se doorrich die weite Räume mit seahr hoche Decke. Sie jachte buchzerstörende Insekte unn Ungeziewer. Dodrum werre se respektiert unn geschützt. Die Fussboollmannschaft von der Stadt hot jo en Schlächer wie Maskottche.

Der Führer von der Biblioteca Joanina de Coimbra verzählt mear, dass Speckmäis ooch die Wächter von der Bibliothek im Kloster von Mafra sinn, noch en Juwel von dem Land Portugal sein Barockzeit, ens wo ooch von dem selwiche Mann gebaut geb woard, Könich Johannes der Finnefter, Rei Dom João V.

Also wenns du dich en Tooch in Portugal ooch befinndst, denk dann mol droon, der Speckmäis treu se ehre unn huldiche. Die Bewoohrung von unser Gedächtniss unn unser Kultuar hängt von dene ab.

Build in the 1200s library in Coimbra, Portugal, with the interior made out of beautiful dark wood from colonial Brazil. Bat colonies live in it, they keep book damaging insects under control by eating them.

Coimbra Bibliothek

Texto original de Laurentino Gomes:

Estive esta semana na Universidade de Coimbra, uma das mais antigas do mundo, de 1290, para uma palestra sobre escravidão a convite da Amnistia Internacional e da Associação de Pesquisadores e Estudantes Brasileiros.

É um lugar mágico, cujos edifícios mais antigos lembram Hogwart, a famosa escola de Harry Poter. O peso dos rituais acadêmicos, da arquitetura e das tradições chega a ser opressivo. José Bonifácio de Andrade e Silva, patriarca da Independência, foi professor de mineralogia e nessa condição lutou contra as tropas napoleônicas que invadiram Portugal na época da fuga da corte para o Brasil.

De tudo que vi em Coimbra esta semana, porém, nada me impressionou mais do que a história dos morcegos da belíssima Biblioteca Joanina (primeira foto), construída entre 1716 e 1728 pelo rei dom João V, no auge da corrida do ouro e dos diamantes no Brasil. A biblioteca guarda 60 mil volumes de livros antigos. O mogno das estantes e do mobiliário é brasileiro.
Lá dentro vivem duas colônias de morcegos.

São os defensores da biblioteca. Estão lá há séculos. Dormem durante o dia. Voam à noite pelos amplos espaços de pés-direito altíssimos. Caçam insetos destruidores de livros. Por isso, são respeitados e protegidos. O time de futebol da cidade tem um morcego como mascote.

O guia da Biblioteca Joanina de Coimbra me conta que morcegos são também os guardiões da biblioteca do Convento de Mafra, outra joia do barroco português, construída pelo mesmo dom
João V.

Por isso, quando estiverem em Portugal, lembrem-se de reverenciar os morcegos. A preservação da nossa memória e da nossa cultura depende deles.

Fonte deste texto:

Mostra tua língua!

O que você sabe sobre as línguas do Brasil?

Primeiro, uma coisinha: tupi-guarani não é uma língua, mas uma classificação linguística. É um nome dado por estudiosos a um grupo de falas indígenas diferentes, mas aparentadas. Similarmente, a gente não diz que fala “germânico”, mas especifica se é inglês, alemão, dinamarquês ou norueguês. As línguas latinas ou românicas também formam uma classificação linguística. Vale lembrar que o que é elementar para uma pessoa pode ser uma revelação para outra.

O Brasil não é um país monolíngue, como muita gente pensa. Além da língua nacional e da Língua Brasileira de Sinais (Libras), existem mais de duzentas outras línguas menores faladas no país.

Essas línguas podem ser divididas em dois grupos principais:
1. Línguas autóctones (também chamadas línguas-da-terra, línguas originais ou indígenas);
2. Línguas alóctones, que, assim como o português, foram historicamente trazidas de fora. Essas línguas se estabeleceram, ajustaram, modificaram e, enfim, emergiram em consequência dos processos de colonização do território brasileiro, que, como sabemos, é de uma imensidão continental.

De fato, dentro do mesmo Brasil existem muitos “Brasis”!

Você já ouviu falar do alemão hunsriqueano riograndense? Sabia que ele só existe no Brasil como língua materna e língua corrente, sendo muito falado no sul do país, especialmente no Rio Grande do Sul, e até mesmo em alguns pontos de países vizinhos?

Sim, neste ano de 2024, quando se celebram os 200 anos da imigração de pessoas de fala germânica para o Brasil, é importante conhecer os fatos básicos sobre a variante do alemão que é a mais falada no país. Trata-se de uma língua regional, que historicamente funcionou como uma língua franca em boa parte do Brasil meridional e que é, de fato, a língua do peito, a língua mais íntima de milhares de brasileiros e brasileiras.

Em português, um dos seus nomes é hunsriqueano riograndense; já no próprio idioma, pode-se chamá-lo de Riograndenser Hunsrückisch.

Sabe aquelas pessoas do sul que aparecem em vídeos e na televisão falando português com um sotaque de outra língua e uma entonação diferente, mas que obviamente não são estrangeiros? Pois bem, há uma boa chance de que sejam brasileiros cuja primeira língua não é o português.

No entanto, vale notar que muitos que aprenderam alemão desde o berço não têm sotaque carregado, sabendo falar a língua nacional tão bem quanto qualquer outra pessoa.

Detalhe: Muita gente prefere nem contar que o português não é sua língua materna para evitar lidar com o monte de perguntas chatas que inevitavelmente aparecem logo em seguida…

Halt eich immer schön munter unn gesund!
Fiquem com saúde e sempre animados!

– Paul Beppler

Krokus

©️ Photo by Paul Peppler


Gon Tooch liewe Leit,
alles gut, alles blau?


Hier honn ich en Bild von en Blümchesort, wo ich sellebst mit mein eichne Kamera gemacht honn. Dodrüwer möcht ich eich heit en klen bissje scheiwe, nämlich wie es in unser Modderstooch hesst… Ja dann, los gehts…

Earst, wolle ma’ gucke wie es mit unsrem Platt geht, mit Deitsch wie mear es unner uns verzähle, das Riograndenser Hunsrückisch:
Do geht das dann so, ei im Singular hesst es der Krokus, schon im Plural, ei do sääht ma’ das die Krokus, also es iss jo ooch mächlich die Blümcher die Krokusse nänne.

Jetz uff Bräsiljoonisch:
Naja, ma’ soll verstehn, dass das en Plänzje iss, wo in Bräsilje net so leicht, ei so draus von sich sellebst in der Natuar wachse tut, weche den woorme Klima bei uns im Land. Uns kann sowas nächst schwear zum Gloowe sin, awer es gebt jo Geplänz in etliche Plätzer uff der Eard, wo en bitterkalte Zeit im Joahr unbedingt brauche für se wachse unn gedeihe —schonts gehts enfach net! Awer Bräsiljoonisch iss en Sproch, wo aus Portogääsisch stammt, unn das iss jo en eiropäische Sproch, unn dort gebts der Krokus wild in der Natuar om wachse, ei desweche hommer jo ooch en Noome dafoar in unser Amtsproch.

Naja, im Singular hesst es “o crócus” … unn dann pluralisiert, wenn es um zwooi orrer meh geht, dann bleibt ‘s “os crócus”. Achtung: “o crócu” für der Enzoohl gebts üwerhaupt net, so sääht das net, niemols.

Hier kann ma’ dann noch erwähne, dass das mit Singular unn Plural baue in unser nationool Sproch viel viel leichter iss wie uff Deitsch. Zum Beispiel, Ausnoohme wie “o lapis“ unn “os lapis” sieht ma’ üwerhaupt net oft in unser nationool Sproch … annerseits, ei das iss jo en ganz anner Sach mit der Deitsch-Sproch, ijo gell?!

Zum Schluss im Latein / Latin orrer, wie ma’ ‘s öfterschs uff Bräsiljoonisch höehrt, dem Blümche sein “botoonische Noome“ vomiss dann “Iridaceae”.

Halt eich immer gesund, munter unn tue jo so oft wie möchlich unser Deitsch mit eire klene Kinnercher verzähle, jawohl?!

— Paul Beppler, Admin.

Historiker Rodrigo Trespach bei dem deitsche Inwannrung Denkmal in R.S.

Screenshot

Gemeind helleft mit dem Wiederuffbau von dem Vicomte von Sankt Leopold Museum, noh hiedem 2024 Mooi-Hochwasser, weche der zwooihunnert Johre deitsche Inwannrung in Bräsilje feierlichkeite. Folha de S.Paulo (Zeitung), 19/07/2024

Schon zeit Mooi hear zugeschloss, das Museum hot en sear geschätzte Bestand: zum Beispiel, en enhunnertzwanzich jähriche deitsche Schiedmayer Klavier.

Bittschön, hier on dem Internetz-Link weiter drüwer lese: fotografia.folha.uol.com.br/galerias/1805022459832629-comunidade-ajuda-a-reconstruir-museu-em-sao-leopoldo-rs-nos-200-anos-da-imigracao-alema