Deitschbrasilioonische Literatuar:

Screen Shot 2014-01-29 at 12.07.28 AM

Como falar sobre a nossa cultura germânica regional …
Wir über uns / Mir über uns / Mea üwich uns sellebst

Deutschbrasilianische Literatur (note que não escreveo com hífen de propósito)
Deitschbrasiljoonische Literatuar (escrito mais dialetal, como a gente fala)
Literatura brasileira de expressão alemã (em Língua Nacional)

Die deitschsprochiche Brasilioonische Literatuar
Die deutschsprachige Brasilianische Literatur

Note que quando a maioria de nós falantes do alemão dialetal pronuncia “tooch” em vez de ‘tag”, existem regiões onde as pessoas não pronunciam este “oo” (que representa o som de “ó” em português), mas sim falam “taach”. Com isto em mente, você não terá dificuldade de entender que quando a maioria diz “deitschbrasiliooner”, há quem diga “deitschbrasiliaaner”. Ainda, quanto ao final deste gentilício “er”, têm pessoas que pronunciam ele com um erre forte, como “nerrrr” outras pessoas, a maioria dos/das falantes de alemão regional brasileiro, pronuncia isto como se fosse um “a”, como no meu sobrenome Beppler, que em alemão se diz “pê-pla”.

Finalmente, gostaria de conscientizar todo mundo sobre o fato de que antigamente era comum as pessoas falarem em nosso alemão brasileiro: Bresiljoonisch, notem “bre” e não “bra” – lembrem que a nossa gente, em sua maioria eram do sudoeste da Alemanha, onde por centenas de anos foram linguisticamente influenciados pelo idioma francês, no qual ainda hoje de diz “brésilien” para “brasileiro” e “brésilienne” para brasileira. Notem que o uso da letra “j” em termos como “bresiljooner” é uma prática comum de grafar dialetos alemãe – sendo que, como sabemos, o jota (chamado de iót em alemão) tem o som de “i”, como no nome próprio “Jakob”, pronunciado “iá-cob”.

Host Froche do driwer? Bittschön, froch mich norre, ich tun dann mache was ich kann, dir se helfe, ijo gell?!?!

Hier tun ich meine Botschaft von Heit zu unser RIOGRANDENSER HUNSRÜCKISCH COMMUNITY im Facebook, für eich üwertroohe:

Screen Shot 2014-01-29 at 12.07.28 AM

Hallo, gut Moint, meine liewe Leit!!!
En speziell schöne Grüss an alle von eich wo dohie unner uns nei seid. Und ich möch auch Dankeschön soohn zu unsrer neie Riograndenser Hunsrückisch Mitgliederin, Laidi Werner, für das wunnerschöne (un besonners für mich wo ganz dohie uwe in Nordamerika wohne, wo ‘s jetzt Winter is, und dodrum sehr kalt ist) das woorremnende Sonnunnergang Foto!

Para quem quiser aprender a escrever no dialeto, segue uma tradução mais ou menos exata, letra por letra, em língua nacional:
Olá, bom dia, meus queridos e queridas!!! Uma saudação especial a todos/as de vocês que são novatos/as aqui entre nós. E eu queria dizer também Mutio Obrigado a nossa nova membro da comunidade Riograndenser Hunsrückisch, Laidi Warner, pela maravilhosa (em especial para mim que moro bem aqui em cima na América do Norte, onde agora é inverno, e por isto faz muito frio) e aconchegante foto de pôr do sol.

Lembre-se que (ainda?!) não existe tipo uma Academia Brasileira de Alemão Regional, e portanto grafar o dialeto nesta altura do campeonato recai em cada qual quer for começar a escrever nele. No entanto, nós sim temos um corpo de literatura que foi devida e minuciosamente analisado por um um grupo de estudo da Universidade Federal do Rio Grande do Sul / FGRGS, liderado pelo (teutobrasileiro) Dr. C. V. Altenhofen, et al. Para acessar este importantíssimo histórico documento, o qual resultou deste grupo de estudo, entre aqui no meu blog e confira: http://www.hunsriqueano.riolingo.com/blog/?p=504 . Aliás, quem não tem acesso pra disponibilizar isto pra si em um Smart Phone / iPhone, sugiro que faça uma cópia em papel e que sempre a sempre carregue consigo, juntamente com um dicionário de bolso de alemão-português e português-alemão; detalhe importantíssimo na hora da compra é se buscar um dicionário que não seja só de uma via, vamos dizer só de alemão ao português, ou vice verda; note também que um dicionarinho desses pode se superficial de mais pra ter alguma utilidade, então você deve informar-se bem antes de fazer a compra; aqui nos Estados Unidos os cebos e lojas de livros usados são um ótimo lugar pra se achar barganhas, dicionários usado que custam baratinho. Mas quem tem acesso a um computador, seja em casa, ou noutro espaço, os melhores dicionários estão aí pra serem acessados de gração na iternet: Por exemplo o conjunto de dicionários bilíngues LEO de München/Munique, no estado da Baviera (Bavária/Bayern):
http://www.leo.org/index_de.html (dica, se não achar uma palavra no dicionário de Alemão-Português, veja no de Alemão-Espanhol, etc.). Também tem outra central de dicionários que todos/as nós devemos passar a utilizar, que é WÖRTERBUCKNETZ da Trier Universität/Universidade de Trier, onde você insere o termo em alemão-padrão, e daí confere no dicionário desejado – de vinte e quatro no total, vários deles dicionários especializados em regionalismos;
(DICA: Pra nós que falamos o dialeto Riograndenser Hunsrückisch o dicionário que mais reflete o nosso modo de falar é o PfWB / Pfälzisches Wörterbuch).

Sim, falei pra ter consigo um dicionário de Português-Hochdeutsch pois infelizmente AINDA NÃO SAIU o tão esperado DICIONÁRIO TRILÍNGUE COMPARADO DE HUNSRÜCKISCH SULAMERICANO-ALEMÃO DO SUDOESTE DA ALEMANHA-ALEMÃO PADRÃO. Quer dizer, este novo dicionário nos será absolutamente crucial para que possamos estabelecer uma escrita regular e regulamentada de nosso falar alemão regional; pois este novo dicionário é para ser uma publicação que abranja o nosso Hunsrückisch conforme ele é falado na América do Sul/Südamerika – i.e. na Bacia do Prata (centrado no Rio Grande do Sul mas também em outros estados sul-brasileiros e países vizinhos, notadamente na Argentina, no Paraguai e Uruguai) e também no Espírito Santo … mas estamos aguardando exatamente isto da ilustríssima equipe acadêmica que acabei de citar mais acima.

Hallt eich munter!!!

-Paul

Paul Beppler
Seattle, Washington
Vereinigten Staate von Amerika / Estados Unidos da América

BITTESCHÖN, HIE REN GUCKE:

Screen Shot 2014-01-29 at 12.07.28 AM

Unser Dialekt und die Internetz

Screen Shot 2014-01-29 at 12.07.28 AM

Seit viele Johre schon tun ich ganz strategisch unser Sproch zu der Internet bringe. Hier kannt dir siehn wie ich das heit im APONTADOR Portal (in Brasilien) gemacht honn:

O Café Horn localizado junto à Praça Tiradentes no centro de Roque Gonzales, RS é um ponto histórico da cidade – no mesmo prédio já funcionou uma importante churrascaria, uma sorveteria, os correios, e ainda hoje continua no funcionando no mesmo prédio da rodoviária, do Hotel Horn (com sala de banquetes, adjacente). Um ótimo ponto de repouso para estrangeiros que estão de viagem entre a Argentina e o Brasil. Comunicação: Roque Gonzales é uma cidade históricamente fundada por pessoas bilíngues, falando o tanto o dialeto Riograndenser Hunsrückisch (Hunsrigga Daitsch) ao lado da língua oficial do país, o idioma português; e como o município faz fronteira com a Argentina, o idioma espanhol / castelhano também não é estranho às pessoas do lugar. Para aprender mais sobre o dialeto alemão regional, visite o Riograndenser Hunsrückisch Blog ou entre na Riograndenser Hunsrückisch Community no Facebook.

ENGLISH: Roque Gonzales is an excellent stopping point for those travelling between Argentina and Brazil (you can stay at the Hotel/Café Horn). Historically, this has been from its pionier days a bilingual town, where most or many people speak both Portuguese (the national language of Brazil) and Riograndenser Hunsrückisch, a regional dialect of German; the Spanisch language is also widely understood, since this is an international border region. Want to know more about the local German dialect? Visite this blog: Riograndenser Hunsrückisch Blog or enter in the Riograndenser Hunsrückisch Community in Facebook. Frases to learn in the local dialect:
Good morning = Gut Moint!
Hello! / Greedings! / How are you doing = Gon Tooch, wie gehts
Good evening (arriving) = Gut Oment!
Good night (going away, or to bed) = Gut Nacht!
How are you? = Wie gehts?
How much (money) does it cost? Wieviel (Geld) kost das?
Take care, I wish you the best = Alles guteS! (unlike “Alles GutE!, in High German)
Tchau / Goodbey = Tchau! / Ates! / Aufwiedasehn!

DEUTSCH: Hier können Sie überhachten; man spricht/versteht Deutsch und Spanisch, oder wie es auch von den deutsch sprechende einheimischen Bewohnern als “kastilhoonisch”, statts Kastillisch, benannt. Mehr über den Riograndenser Hunsrückisch Dialekt hier: Riograndenser Hunsrückisch Blog oder bei der Riograndenser Hunsrückisch Community im Facebook.

-Paul Beppler

Screen Shot 2014-01-30 at 11.38.40 AM

Screen Shot 2014-01-29 at 12.07.28 AM

Derheem im Walachai

Screen Shot 2014-01-29 at 12.07.28 AM

DEITSCHBRASILIOONER IN DIE NACHRICHTEN:
Der deitschbrasiliooische Dokumentar-Film “Der Walachai”(*) von Diretora de cinema/Film-Regisseurin Rejane Zilles hot den vierte Platz (4.) krieht bei einem landweite Wettbewerb in Brasilien, wo vom BLOGDOC organisiert woo.

BLOGDOC? Naja, vielleicht frähchst du dich earsch mo, ei was das ist … Das ist en brasilioonische Netzplatz, wo zpeziell hergestellt woa für ‘diejenieche wo Dokumentare gern schaue tun’ – das meh orra wenich, in ehrer eichne Wörter, wie die sich dort sellebst schriftlich beschreibt honn.

Ungewöhnliche Wettbewerb: Was do noch Enbisschje ungewöhnlich ist für en Geschäftssektor wie die Filmindustrie, ist das jede ene von uns wo Derheem en Komputadoa hot, gewöhliche Leit so wie du und ich, könne ooch Filmkritiker sin und damit dann effektiv helfe den besten Film wähle – in dem Fall von dreiundfünnefzich (53), wo im Ganzen mit gemacht honn.

Und so, den 4.Platz kriehn von dreiundfünnefzich Filme wo allzusammen do mitgemacht honn, naja das ist goornet schlecht; ijo, weil wie ma sich richtich do driwer üwerleht, das heisst dann dass das Filmchjen ener von der bestbeliebte und höchschstbewärte Filmproduktione gewähl woo.

*Bitteschön, ma soll verstehn, dass es zwooi Plätze in der Welt gibt, wo Walachei/Walachei heisse – ens leiht in der Altkolonie-Gebiet im Bundesland Rio Grande do Sul, net weit wech von Porto Alegre – das, wo jetzt in der Nachrichte ist; dort is Rejane Zilles geboar und ooch uffgewachst woar… Und dann die anner Walachei, en ganz annerschtrer Platz, wo ooch Walachei hesst, wo awer weit weit wech, ganz hinne im Ost von Eirupe leihe tut, in Romänie.

Screen Shot 2014-01-28 at 11.13.43 PM

Incentivo ao dialeto/Dialektgebrauch: HIER SPRICHT MAN DEITSCH!

Hallo meine liewe Leit!
Ich honn en Idee schon seit lang her, en Idee wo ich eich jetzt dohie gern zeiche möcht, und es ist dass ich eich vorschloohn wollt, ei dass jede Geschäft und jede Kommerz in unser Region wo es jemand gebt, wo unser Sproch spreche kann, dass man so en schön Schild macht, womo dann soohn wie die, die ich hergestellt honn und do unne für ren gesteckt honn. Naja, das könnt jo dann ganz merklich und sichtbar so on die Tea oder Fenster, irgenwo vorne newich dem Eingang so en Platz hänge? Was denkt dir do driwer? Man sieht das jo so oft in annre Länder wo ‘s regionale Minderheitensproche gibt – warum tut ma das ooch net do unner uns mache? Ich tät sowas gern siehn … Bitte, was denkst du? Bittschön tu dann ooch kommentiere, ijo gell? hoffentlich stimmst d’ mit!!! Vielen Dank! -Paul Beppler

Screen Shot 2014-01-27 at 4.48.56 PM

Olá pessoal, tudo bem?!
Olha faz um tempão que estou com uma idéia na cabeça … Mas hoje eu queria compartilhar ela com vocês. É o seguinte, que tal dar uma ajuda real e concreta e proativa em prol de nosso dialeto alemão regional. Minha sugestão é que todos os negócios, comércio, e similares, onde trabalhe alguém que fala o Riograndenser Hunsrückisch, que façam uma plaquinha como a que confeccionei pra servir de exemplo pra vocês, que publiquei logo abaixo. Favor comentar, espero que a minha idéia tenha repercussão, conto com você – quem sabe você concorda comigo e queira comentar?!?! Desde já, grato! -Paul Beppler

Screen Shot 2014-01-29 at 12.07.28 AM

DIE TAUB UND DIE OMEIS

Screen Shot 2014-01-22 at 5.31.02 PM

Die Taub und die Omeis von La Fontaine (O pombo e a formiga)
ins Riograndenser Hunsrückisch adaptiert von Paul Beppler

Oon en heisse Sommertooch floh en doorschtiche Taub an en klene, rieslenne Bach. Die hot voar Verlange geerrt, neichte ehre Köppche und tauchte de Schnawel ins klare Wasser. Hastich saufte sie den kühle Trunk.

Doch plötzlich hielt sie still. Sie sah, wie ‘n Omeis heftich mit ehre winziche Beincher strampelte und sich verzweifelt bemühte, nohmo an Land zu paddle.

Die Taub üwerlehte sich net lang, knickte en dicke, lange Groosstängelchje ab und ‘s zu der Omeis zugewoorref. Flink kledderte se uff den Halm und krawwelte üwer die Reddungsbrück ans Land.

Die Taub brummelte zufriede, schlurfte noch en bissche Wasser und sonnte sich donoh uff en digge, deerre Nascht, den en Blitz von en mächtiche Boom abgeschpalt hatt und der do näwich am Bach geläht hot.

En junger Bub patschte barfüssich doorrich dem Kamp zum Wasser. Er trug en selbst-geschnitzte Feil und Bog. Wierer die Taub gesiehn hot, blitzte sein Aue ganz weit uff. “Gebrote Taub ist mein Favorites Esse”, horrer zu sich sellebst gelächelt, wierrer mit siechesgewiss sein Boh gespannt hot.

Verböst üwich das ungehörte Vorhonn geche ihre gefederte Wohltäter, kroch die Omeis bewechlich uff sein Fuß und zwickte ihn voller Zorn.

Der Taugenix zuckte zusammer und schlug mit seiner Hand kräftig noh dem klene Quälgeist. Das klatschende Geräisch schreckte die Taub aus ehre sonniche Träime uff, und eilich floch sie davon.

Aus Freid, dass se ehrem Retter danke könnt, biss die Omeis noch emol ganz kräftich zu und kroch dann wohlgelaunt in en Maulwoorrefshüwwel.

UND DOHIE GEBT ‘S DA ORIGINALTEXT VON LA FONTAINE, IN HOCHDEITSCH:

Die Taube und die Ameise

An einem heißen Sommertag flog eine durstige Taube an einen kleinen, rieselnden Bach. Sie girrte vor Verlangen, neigte ihren Kopf und tauchte den Schnabel in das klare Wasser. Hastig saugte sie den kühlen Trunk.

Doch plötzlich hielt sie inne. Sie sah, wie eine Ameise heftig mit ihren winzigen Beinchen strampelte und sich verzweifelt bemühte, wieder an Land zu paddeln.

Die Taube überlegte nicht lange, knickte einen dicken, langen Grasstängel ab und warf ihn der Ameise zu. Flink kletterte diese auf den Halm und krabbelte über die Rettungsbrücke an Land.

Die Taube brummelte zufrieden, schlurfte noch ein wenig Wasser und sonnte sich danach auf einem dicken, dürren Ast, den der Blitz von einem mächtigen Baum abgespalten hatte und der nahe am Bach lag.

Ein junger Bursch patschte barfüßig durch die Wiesen zum Wasser. Er trug einen selbst geschnitzten Pfeil und Bogen. Als er die Taube erblickte, blitzten seine Augen auf. “Gebratene Tauben sind meine Lieblingsspeise”, lachte er und spannte siegesgewiss seinen Bogen.

Erbost über dieses unerhörte Vorhaben gegen ihren gefiederten Wohltäter kroch die Ameise behände auf seinen Fuß und zwickte ihn voller Zorn.

Der Taugenichts zuckte zusammen und schlug mit seiner Hand kräftig nach dem kleinen Quälgeist. Das klatschende Geräusch schreckte die Taube aus ihren sonnigen Träumen auf, und eilig flog sie davon.

Aus Freude, dass sie ihrem Retter danken konnte, biss die Ameise noch einmal kräftig zu und kroch dann wohlgelaunt in einen Maulwurfshügel.

http://www.udoklinger.de/Deutsch/Fabeln/LaFontaine.htm

Screen Shot 2014-01-29 at 12.07.28 AM

Akademie der Latinität

Screen Shot 2014-01-10 at 8.52.53 AM

Akademie der Latinität

Die Academia da Latinidade (d. h. Akademie der Latinität) wurde in Rio de Janeiro an der Candido Mendes Universität Campus bei einem Treffen am 11., 12. und 13. März 2000 erstellt, unter der Leitung des Präsidenten von Brasilien und der Bildungsminister von Frankreich und Italien, und zwar unter dem Zeichen des Granatapfels, ein Symbol der Erneuerung, Vielfaltigkeit, Fruchtbarkeit, Universalität, aber vor allem Mannigfaltigkeit.

Sein Ziel ist, dass es einer eigenständige moralische Autorität sei, die Stärkung der Solidarität zwischen den Ländern und Völkern der lateinischen Kultur, und die Stärkung der rechtmäßigen Anwesenheit der Beiträge der Latinität – in die Vergangenheit, Gegenwart, und Zukunft – in allen Bereichen der menschlichen Kultur. Es verpflichtet sich an der Entwicklung von kulturellen und wissenschaftlichen Maßnahmen, um dieses zu erreichen, und unterstützt den Austausch zwischen allen Kulturen der Welt.

Common Unita Multiplex: Gleichwohl ihrer kulturelle und sprachliche Ähnlichkeiten und Vielfaltigkeiten können romanische Völker gleichzeitig auf eine gemeinsame mehrfaltige Einheitlichkeit stolz sein. Die Akademie widersetzt sich gegen der möglichen Kommunikationsbereich Schäden der Globalisierung.

Dieser Text, teilweise eine Übersetzung / Adaptation ins Deutsche aus den folgenden Links, wurde von Paul Beppler in Seattle, Washington am 10. Januar 2014 erschafft.

Academia da Latinidade
(Webseite in: Português, Español, Français, English)
Sede América Latina – Secretaria geral
Rua da Assembléia, 10 – 42º andar, Centro, 20119-900
Rio de Janeiro, RJ, Brasil.

Screen Shot 2014-01-29 at 12.07.28 AM